Vergi ve Güncel Haber Portalı

Vergi Mükelleflerinin Sorumlulukları Nelerdir ?

Vergi Mükelleflerinin Sorumlulukları Nelerdir ?

Vergi Mükellefin Sorumlulukları Nelerdir? Vergi mükelleflerinin mükellef olmalarından dolayı yapması gereken ödevler başta Vergi usul Kanunu olmak üzere vergi kanunlarında düzenlenmiştir.  Bunları maddeler halinde sıralarsak.

1. Bildirmeler,

2. Defter tutma,

3. Belge temini ve iptali,

4. Belge düzenleme,

5. Muhafaza ve ibraz ödevleri,

6. Diğer ödevler   şeklinde sıralayabiliriz. Bu maddeleri şimdi tek tek açıklayalım.Bildirmeler

1) Bildirmeler

Mükelleflerin mükellef olma gereği bazı yapmış olduğu iş ve işlemleri bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirmek zorundadır.  Mükelleflerin Vergi dairesine bildirmek zorunda oldukları hususlar şunlardır:

  • İşe başlama,
  • Değişiklikler, (Adres Değişikliği, İş Değişikliği, İşletmede Değişiklik, Bina ve Arazi Değişiklikleri)
  • İşi bırakma,

a) İşe Başlama

İşe başlamayı bağlı bulunduğu vergi dairesine  bildirmekle yükümlü olan mükellefler şunlardır:

  • Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı,
  • Serbest meslek erbabı,
  • Kurumlar vergisi mükellefleri,
  • Kollektif ve adi şirket ortaklarıyla komandit şirketlerin komandite ortakları.

İşe başlama bildirimleri işe başlama tarihinden itibaren on gün içinde bağlı bulunduğu vergi dairesine yapılır. İşe başlama bildirimi  vergi mükellefleri  “İşe Başlama/İşi Bırakma Bildirimi”  ile işe başladıklarını bağlı bulundukları vergi dairesine bildirmek zorundadır. Şirketler de işe başlama ise  10 gün içinde  elektronik ortamda Ticaret Sicil Müdürlüklerine yapılır. İşe başlamanın on gün içinde bağlı bulunulan vergi dairesine bildirilmemesi halinde birinci derece usulsüzlük cezası kesilecektir

b) Değişiklikler

Mükelleflere işleriyle ilgili kanunda  belirtilen değişiklikleri bağlı oldukları vergi dairesine bildirmeleri gerekmektedir. Bildirimler için genel süre bir aydır. Bildirimi yapılması gereken değişiklikler şunlardır.

  • İş yeri veya ikamet adreslerini değiştiren mükellefler, adres değişikliklerini, değişimin meydana geldiği tarihten itibaren bir ay içerisinde bağlı bulundukları vergi dairesine bildirirler.,
  • İşe başladıklarını bildiren mükelleflerden;  Yeni bir vergiye tabi olmayı, Mükellefiyet şeklinde değişikliği,  Mükellefiyetten muaflığa geçmeyi gerektirecek surette işlerinde değişiklik olanların, bu değişiklikleri olayın meydana geldiği tarihten itibaren bir ay içerisinde bağlı bulundukları vergi dairesine bildirmesi gerekmektedir.
  • Mükelleflerin, aynı teşebbüs veya işletmeye dahil bulunan iş yerlerinin sayısında meydana gelen artış veya azalışları meydana geldiği tarihten itibaren bir ay içerisinde bağlı bulundukları vergi dairesine bildirmesi gerekmektedir.
  • Yeni inşaatta inşaatın bittiği ve kısmen kullanılmaya başlanılmış ise her kısmın kullanılmaya başlandığı ve diğer değişikliklerde tadili gerektiren halin vukuu tarihinden başlayarak iki aylık süre içinde yapılmalıdır.

c)İşi Bırakma

Vergiye tabi olmayı gerektiren işlemlerin tamamen durdurulması ve sona ermesi işi bırakmayı ifade eder. Mükelleflerden işi bırakanların, faaliyetlerinin sona erdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde durumu bağlı bulundukları vergi dairesine “İşe Başlama/İşi Bırakma Bildirimi” veya dilekçe ile bildirmesi gerekmektedir. Gerçek kişilerde ölüm işi bırakma hükmündedir. Mirası reddetmemiş mirasçılar tarafından bildirimde bulunulması gerekir. Mirasçılardan herhangi birinin ölümü bildirmesi diğer mirasçıları bu ödevden kurtarır.

Mükelleflerin değişiklikler ve işi bırakma bildirimleri süre içinde yapılmadığı takdirde ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanır.

Vergi dairelerine yapılacak tüm bildirimler yazılı olarak yapılır. Yazılı bildirimler posta ile taahhütlü olarak da gönderilebilir.

2) Defter Tutma

Mükelleflerin; vergi ile ilgili servet, sermaye ve hesap durumlarının, faaliyet ve hesap neticelerinin tespit edilmesini, vergi ile ilgili muamelelerinin belli edilmesini, vergi karşısındaki durumunun hesap üzerinden kontrol edilmesini ve incelenmesini sağlayacak şekilde defter tutmaları zorunludur.

Aşağıda yazılı gerçek ve tüzel kişiler defter tutmaya mecburdurlar;

  •  Ticaret ve sanat erbabı,
  •  Ticaret şirketleri,
  • İktisadi kamu müesseseleri,
  •  Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler,
  • Serbest meslek erbabı,
  •  Çiftçiler ( Gerçek usulde mükellef olanlar ), İktisadi kamu müesseseleri ile dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler defter tutma bakımından tüccarların tabi olduğu hükümlere tabidirler.

Defter tutmak zorunda olmayanlar Aşağıdadır

  •  Gelir vergisinden muaf olan esnaf ve gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler,
  •  Gelir Vergisi Kanunu’na göre kazançları basit usulde tespit edilenler,
  • Kurumlar vergisinden muaf olan iktisadi kamu müesseseleri ile dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler.

Defter tutmak zorunda değildir.

Tüccarlar, defter tutma bakımından iki sınıfa ayrılır:

  • 1 inci sınıf tüccarlar, bilânço esasına göre;
  • 2 nci sınıf tüccarlar, işletme hesabı esasına göre

Defter tutarlar

Bir tacirin dâhil olacağı sınıf, statüsüne veya yıllık alım-satım tutarlarına göre belirlenmektedir.  Statü gereğince birinci sınıf tüccar sayılanlar; ticaret şirketleri ile kurumlar vergisine tabi olan diğer tüzel kişilerdir. Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi şahıs ve sermaye şirketleri ile kurumlar vergisine tabi kooperatifler, iktisadi kamu müesseseleri, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıkları birinci sınıf tüccar sayılır. Statüsü gereğince birinci sınıf tüccar sayılanlar dışında, yıllık alım- satım veya hâsılat tutarları belli hadleri aşanlar da birinci sınıf tüccar sayılır. Yeni işe başlayan tüccarlar ikinci sınıf tüccarlar gibi hareket edebilirler. Mükellefler ihtiyari olarak bilânço esasına göre defter tutmayı da tercih edebilirler.

Bilanço Esasına Göre Tutulması Gereken Defterler

  • Yevmiye defteri,
  •  Defteri kebir ( Büyük defter ),
  • Envanter defteri

Bilanço usulüne göre defter tutanlar yukarıda yazılı defterleri tutması zorunludur.

İşletme Hesabı Esasına Göre Tutulması Gereken Defterler

İşletme hesabına göre defter tutanlar İşletme Hesabı defteri tutmak zorundadırlar.

Vergi mükellefleri yaptıkları  işlere göre de İmalat Defteri, Bitim İşleri Defteri, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Defteri, Hasılat Defteri, “Ambar Defteri gibi  yaptıkları işe uygun defteri tutma mecburiyetleri bulunmaktadır.

Defterlerin Tasdik Zamanları ve Onay Makamı Neresidir ?

  • Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda,
  •  Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda,
  • Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler, işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce,
  • Vergi muafiyeti kalkanlar muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde,
  • Defterlerin dolması dolayısıyla veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya zorunlu olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce,
  •  Defterlerini ertesi yıl da kullanmak isteyenler Ocak ayı, hesap dönemleri Maliye Bakanlığı’nca tespit edilenler bu dönemin ilk ayı içinde

noter veya noterlik görevini ifa ile mükellef olanlarca yapılır.

Vergide Esnaf Muaflığı Nedir? Esnaf Muaflığından Kimler Faydalanabilir?

Ölüm Aylığı Şartları Nelerdir, Kimlere Bağlanır?

İcralık Borcun Varlık Şirketine Devredilmesi Durumunda Ne Yapılabilir?


BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

Vergi ile ilgili tüm bilgileri, platformumuzda bulabilirsiniz.