Rant Nedir? Nasıl Elde Edilir? Ne İşe Yarar?
Bugün ki makalemizde rant nedir, nasıl elde edilir, ne işe yarar gibi sorular ile birlikte rant ekonomisi üzerinde bilgiler edinme yoluna gideceğiz. İnsanların özellikle ciddi anlamda kullandığı ancak anlamını tam olarak bilmeyenlerin de olduğu bir kelime türünden bahsediyoruz. Aslında birçok şey ifade ediyor. Ekonomi piyasalarında, belediyecilikte, kurumsal işlerde ya da aklınıza gelebilecek tüm noktalarda rant karşımıza çıkan bir unsur. Merak edenlerin bu anlamda ki sorularına yanıt verecek ve fikir edinme yoluna gideceğiz. Hemen başlayarak fikir sahibi olma yoluna gidelim.
Rant Nedir?
Rant, direkt ya da doğrudan meydana gelen herhangi bir malın, mülkün ya da interaktif bir sistemin hiç emek harcamadan getirdiği gelir anlamına gelir.
Aslında birçok kişi bu kelimeyi haksız kazanç olarak da gösterir. Ya da tamamen çıkar amaçlı elde edilen gelir olarak da kullanılan bir tabir. Aslında rant kelimesi bu tabirlerin tamamına denk gelen bir kelimedir. Haksız olarak elde edilen ve herhangi bir emek edilmemiş gelir anlamına geldiğini söylemek gerekiyor. Aslında bu gelire birçok kişi dolandırıcılık geliri gibi de bakabilir. Ancak tabi ki tam olarak değer yargı üzerinde ki yorumlanması insanların insiyatifine bırakılmış bir kelime olarak kendisini gösterir.
Rant Ne İşe Yarar?
Rant aslında kolay elde edilen gelir anlamına gelir. Yani geliri nasıl elde ettiğiniz bu noktada çok önemli olmadığından dolayı etik bir gelir modeli değildir. Herhangi bir şekilde elde ettiğiniz ya da insanların zararına sizin çıkarınıza olan rant sistemi bu anlamda dikkat çeker.
Rant ne işe yarar? Haksız kazanç olarak da yorumlamamız mümkündür. Devletin yasalarında da belirlediği maddeler ile birlikte tamamen karşı durduğu bir olgu olsa da günümüzde görünmeyen bir rant altyapısı her yerde hüküm sürer. Özellikle insanlar belediyecilik konusunda bu kelimeyi çok kullanırlar. Rant elde etmek ile alakalı olarak insanların örnekli bir açıklama beklediğini de biliyoruz. Hemen bu anlamda da sizlere birkaç örnek sunacağız.
Devlete karşı vergisi ödenen her gelir tahmin edebileceğiniz üzere yasal gelirdir. Devlet, herhangi bir inceleme talebi olmadığı sürece gelirin ne şekilde geldiğini incelemez. Bu neden dolayısı ile rant konusu biraz da insanlara bağlı unsurlardandır.
Rant Nasıl Elde Edilir?
Etik olmayan hareketler ya da fikirler ile elde edilen gelirler rant sınıfında incelenir. Tabi ki WİN WİN sistemi günümüzde herkesin ya da her kurumun en çok önemsediği unsurlar arasında net şekilde kendisini gösteriyor demek yanlış olmaz. Rant örneği ile alakalı hemen bilgi sunalım.
RANT ELDE ETME ÖRNEĞİ
Örneğin Adana’nın Ceyhan ilçesine Belediye Başkanı olarak seçildiniz. Bu dakika itibari ile şehrin bütün yapıları, arsaları, idari ve mülki yönetimi sizin kontrolünüzde olacak gibi görünüyor.
Örneğin Ceyhan için bir yol projesi yapacaksınız. Asfalt şirketi de sizin kendinize ait özel şirketiniz olarak dikkat çekiyor. Belediyenin gelirlerinden asfaltı yine kendinizden alarak yol yapmak bir rant geliridir. Rant ekonomisi de tam olarak bu şekilde oluşur.
Ya da bir bina yapacaksınız ve bu bina için tüm hammadde ihtiyaçlarınızı akrabanızın bir şirketinden alıyorsunuz. Burada kazanç aslında dolaylı yoldan size de geliyor. Bu, devletin ve insanların bütçesi ile kar elde etmek <anlamına gelir ve doğrudan rant elde etmenin en kesin örneklerinden birisi olarak dikkat çeker.
Rant elde etmek etik bir gelir modeli değildir. İnsanlar arasında da çok hoş karşılanmayan durumlar arasında öncelikli seçenekler arasında yer alır.