NACE Kodu Nedir, Nereden Alınır, Nasıl Değiştirilir?
NACE Kodu Nedir, Nereden Alınır, Nasıl Değiştirilir? Bir işletmenin faaliyet kodu olarak adlandırılabilir. NACE kodu 6 haneli bir rakam olup faaliyette bulunan iş yerinin yaptığı işi tanımlayıp sınıflandırılmasını sağlayan bir kod sistemidir. NACE kodu şirket kuruluşunda belirlenir ve şirket sözleşmesi ile bu kod arasında uyum olması gerekmektedir.
Faaliyette bulunan firmalar NACE koduna göre devamlılığını sürdürmek ve faaliyetlerinde gerekli standartları karşılamakla yükümlülerdir. NACE kodunun yalnızca istatistik amacıyla kullanıldığı görüşü eksik ve hatalıdır. İş güvenliği, sosyal güvenlik uyuşmazlığı ve iş güvenliği firmaları ile çalışma gereksinimi gibi birçok alanda bu kod önemli bir role sahiptir.
Türkiye İstatistik Kurumu başkanlığında Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, KOSGEB, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile test temsilcilerinden oluşan NACE Komisyonu tarafından, bugün kullanılan ve 2204 faaliyet kodunu, yani NACE Kodunu içeren mesleklerin gruplandırılması rehberi oluşturulmuştur. 2008 yılında yayımlanan rehberi 2009 yılında ilk kullanıma odalar başlamış olup, 2010 yılından beri Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile KOSGEB kullanmaktadır.
NACE Kodunuzu Nasıl Öğrenebilirsiniz?
NACE Kodunuzu Nasıl Öğrenebilirsiniz? Faaliyet alanınıza göre belirlenen NACE kodunuz 6 haneli rakamdan oluşmaktadır. NACE kodunda kullanılan tüm rakamlar özel anlamlar içermektedir. Öyle ki bu rakamların sıralanış biçimi dahi işyerlerinin faaliyet alanlarını birbirinden ayırmaya yeterlidir. NACE kodunun ilk iki rakamı işyeri faaliyetlerinin sınıflandırılmasını ortaya koyar. Geri kalan dört rakam ise alt faaliyet alanlarının ne olduğu ile ilgili bilgi verir.
NACE kodunu öğrenmek için firma yetkililerinin benimseyebileceği en kolay yöntem; SSK sicil numarasını incelemektir. Bu numaranın 3. ve 8. hanesine kadar yazılan rakamlar o işletmenin NACE kodunu ortaya koyar. Bazı işletmelerin NACE kodları 4 rakamlı da olabileceği için NACE kodu öğrenmek için en kesin yol; sorgulama yapmak ya da muhasebecilere danışmaktır. NACE kodunun farklı sayıda rakamlardan oluşmasının nedeni; işletmenin faaliyet alanlarının özelleştirilmesidir.
NACE Kodunu Nasıl Değiştirebilirsiniz?
NACE Kodunu Nasıl Değiştirebilirsiniz? Faaliyet alanına göre firmalar ticaret sicillerindeki ana sözleşmelerinde yazan iştigal konularından herhangi birinde veya birden fazla işte faaliyet gösterebilir. Firmalar zaman içerisinde iştigal konuları da değiştirebilir. Bu durumlarda kanunen firmaların sicil kayıtlarını tutmakla sorumlu olan ticaret odasının, üyenin ana faaliyet kodunu, yani NACE kodunu güncellemesi gerekmektedir. Bu işlem de mevzuat gereği her yıl Maliye Bakanlığı kayıtlarına göre yapılmaktadır. Bu işlemlerin yapılmasından mevzuat, odaların yönetim kurulunu sorumlu tutmaktadır.
NACE Kodu Yanlış İse Yapılması Gereken İşlemler Nelerdir?
NACE Kodu Yanlış İse Yapılması Gereken İşlemler Nelerdir? Firmanın mali müşaviri Maliye Bakanlığı’na yanlış bir faaliyet kodu beyan ettiyse, üyenin öncelikle kayıtlı olduğu Vergi Dairesi’ne giderek düzeltilmesini sağlaması; akabinde bağlı olduğu odaya başvurarak, Vergi Dairesi’nden aldığı düzeltme evrakıyla birlikte faaliyet kodunun değiştirilmesi talebinde bulunması gerekmektedir.
NACE Kodu ve İş Güvenliği Uzmanı Bağlantısı Nedir?
NACE Kodu ve İş Güvenliği Uzmanı Bağlantısı Nedir? NACE kodu; tehlike sınıflarını belirtmesi ile bir işyerinde hangi sınıfta iş güvenliği uzmanı çalıştırılması gerektiğini açıkça ifade eder. Bu veriden yola çıkarak faaliyetleri “tehlikeli” sınıfta yer alan işletmelerin B sınıf belgeye sahip olan iş güvenliği uzmanlarıyla; “çok tehlikeli” sınıfta yer alan işletmelerin ise A sınıf belgeye sahip olan iş güvenlik uzmanlarıyla çalışması gerekir.
İşyerinde verimli bir çalışma ortamının yaratılması, çalışanların iş kazası ve meslek hastalıklarına yakalanmamaları, can ve mal güvenliğinin riske atılmaması ve iş verimliliğinin arttırılması adına iş güvenliği uzmanlarının mutlak surette görevlendirilmesi gerekir.
6331 Sayılı İş Sağlığı Güvenliği kanunu tarafından getirilen bu yükümlülüklere uymayan işyerlerine yaptırım uygulanacaktır. Bünyelerinde iş güvenliği uzmanlı çalıştırmak istemeyen ve yasal yükümlülüklerini konunun uzmanlarına devretmek isteyen işyerlerinin OSGB firmalarından hizmet alması gerekir.
İSG yani iş sağlığı ve güvenliği kapsamında NACE kodlarında tehlike sınıfları yer almaktadır. Faaliyet gösterilen iş kolundan doğan tehlike durumları firmaların İSG hizmeti almasını zorunlu kılmaktadır.
NACE kodlarında belirlenen iş kolu tehlikeli ve çok tehlikeli olarak tanımlanan işyerlerinde 1 kişinin dahi çalışıyor olması; OSGB açılımı: “Ortak Sağlık Güvenlik Birimi” kuruluşlarından hizmet alması gerekir. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfına giren sektörlere örnek olarak; inşaat, ağır sanayi, sağlık, akaryakıt, mobilya, diş hekimliği ve imalat örnek gösterilebilir.
Az tehlikeli olarak sınıflandırılan iş kollarında 1 Temmuz 2020 tarihi itibariyle; 50’den fazla çalışan olması durumunda OSGB firmaları ile çalışılması zorunluluğu getirilecektir. Bu kapsamda az tehlikeli iş kollarında faaliyet gösteren firmaların yasal süreçlere hazırlanması önerilmektedir.
Tehlike Sınıfı Kaç Gruba Ayrılır?
Tehlike Sınıfı Kaç Gruba Ayrılır? İşyerleri tehlike sınıfına göre 3′e ayrılmaktadır.
- Çok Tehlikeli, İnşaat, maden, tersane vb. işlerin yapıldığı işyerleri
- Tehlikeli, İmalat, kesme, boyama, servis vb. işlerin yapıldığı işyerleri
- Az Tehlikeli, Büro hizmetleri, gıda, perakende alışveriş vb. işyerleri
NACE Kodunun Doğru Olmasının Önemi Nedir?
NACE Kodunun Doğru Olmasının Önemi Nedir? Maliye Bakanlığı mükelleflerinin vergi incelemelerini sektörel bazda faaliyet koduna göre yapmaktadır. Firma yanlış faaliyet kodu alması yüzünden incelemeye tabi tutulabilir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da kayıtlarını faaliyet kodu bazında tutmaktadır. Çalışanlarınıza ödeyeceğiniz SGK primi tehlike sınıfına göre belirlenmektedir. Akaryakıt sektörünün tehlike sınıfı “çok tehlikeli” olarak belirlenmişken, tekstil sektörü “az tehlikeli” sınıfındadır. Eğer bir firma tekstil işi ile iştigal ederken, yanlışlıkla akaryakıt kodu aldıysan çalışan elemanları için daha yüksek tutarda SGK primi ödemek zorunda kalacaktır.
Üyelerin faaliyet kodu değişikliklerinin güncel olarak tutulması yasal bir gerekliliktir. Ticaret odaları tarafından tutulan faaliyet kayıtlarının doğruluğu son derece önemlidir. Üyeler odasından aldıkları faaliyet belgeleri ile ihalelere girmekte; KOSGEB başta olmak üzere yardım ve teşviklerden yararlanmaktadır. Her şeyden önemlisi ülkemizin sanayi ve ticaret envanteri, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nda tutulmakta olup, ülke ekonomisine bu envanterde tutulan kayıtlardan yön verilmekte. Ayrıca hükümetimizin ekonomi politika kararları bu envanter kayıtlarına göre oluşturulmaktadır.